SEYFİ ÇELİKKAYA
Yozgat Genç Endüstrici ve İşadamları Derneği Lideri Ayhan Çelik, bu yıl hububat alımlarında yaşanılan düzensizliğin temelinde borsanın devre dışı bırakılmasının yattığını belirterek, “Polatlı, Eskişehir, Konya, Edirne, Bursa Ticaret Borsası üzere Yerköy Ticaret Borsası’nın da eski günlerine geri dönmesini istiyoruz. Hem çiftçinin yararına hem tüccarın yararına, hem de devletimizin yararına büyük katkısı oluyordu” dedi.
Yozgat’ta en fazla hububat üretiminin yapıldığı Yerköy ilçesindeki Ticaret Borsası’nın atıl durumdaki tesislerinin tekrar hizmete alınarak, hububat alımlarına aracılık yapması istendi. Yozgat’ın Yerköy ilçesinde 1992 yılında kurulan Ticaret Borsası’nın 2005 yılına kadar kurucu başkanlığını üstlenen Yozgat Genç Endüstrici ve İşadamları Derneği Lideri Ayhan Çelik, hususla ilgili açıklama yaptı.
Yerköy Ticaret Borsa sitesi ve tüm yatırımlarının kendi idareleri periyodunda yapıldığını belirten Çelik, “Borsayı 1992’de kurduğumuzda Türkiye’de 133 borsa içerisinde 13 borsa ile birlikte pilot borsa yaptık. Borsada çiftçinin eserini en uygun biçimde pahalandırmak için satış salonu ve laboratuvar kurduk. Pilot bölge olmamızın gayesi, çiftçimizin eseri en yüksek kıymette satabilmekti. Toprak Mahsulleri Ofisi ve Yerköy Ticaret Borsası olarak çiftçinin eserleri gelirdi, borsada laboratuvar analizleri yaptırıp, ekrana yansıtılıyordu. Evvel Toprak Mahsulleri Ofisi fiyat veriyordu daha sonra tüccar veriyordu, ikili isterse tüccarı isterse Toprak Mahsulleri Ofisine eserini veriyordu. İsterse de satış yapmayabiliyordu” dedi.
“ÇİFTÇİ HİZMET ALAMIYOR”
Yerköy ilçesindeki borsa sitesinin atıl durumda olduğunu aktaran Çelik, şöyle konuştu:
“Borsa artık harabe halinde, yazgısına tek edildi. Çiftçi hizmet alamıyor. Bir kısmı özel şirket depolarına götürüyor, bir kısmı Toprak Mahsulleri Ofisine götürüyor, bayağı karışıklıklık oluyor. Daha evvel borsa da altyapısını oluşturduk, çiftçi eserini getiriyordu tartımını yapıyor, laboratuvar analizleri yapılıyor çiftçiye numara veriliyordu. Bu numaraya nazaran buğdayın özellikleri belirleniyordu, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Ticaret Borsası’na bağlı tüccarlar fiyat veriyordu. Çiftin eseri yükselmesi için evvel Toprak Mahsulleri Ofisi fiyat veriyordu daha sonra tüccar veriyordu. Şayet tüccar TMO’yu geçerse çiftçi tüccara veriyordu yoksa TMO’ya veriyordu. Borsayı devre dışı bırakmaları, burada trilyonluk yatırımların harabeye bırakıldı. Burada 37 dükkan var, her dükkan biner ton buğday alıyor, içeride satış salonu, laboratuvarı, satış salonunun elektronik sistemi, laboratuvarın elektronik sistemi, büsbütün otomatik iki tane kantarı mevcut lakin burası yalnızca depo olarak kullanılıyor. Çiftçi de perişan oluyor. Çiftçi özel siloya götürüyor, olmadı TMO’ya götürüyor, çiftçi burada düşünce yaşıyor.”
“YERKÖY TİCARET BORSASININ DA ESKİ GÜNLERİNE GERİ DÖNMESİNİ İSTİYORUZ”
Bu yıl yağışlara bağlı olarak hububat rekoltesinin yüksek olduğuna dikkat çeken Çelik, çiftçinin yaşadığı kaosun Yerköy Ticaret Borsası’nın devreye girmesi halinde son bulacağını ileri sürerek şöyle konuştu:
“Bu sene rahmet bol oldu, rekolte çok yüksek. Yerköy ilçesinde 180 bin tonun üzerinde buğday hasadı yapıldı. TMO çiftçinin tüm eser alıyor, şu anda depolar doldu. Tarlalara silo kiraladı açık silolara boşaltma yapıyor. Biz istiyoruz ki; tıpkı Polatlı, Eskişehir, Konya, Edirne, Bursa Ticaret Borsası üzere Yerköy Ticaret Borsası’nın da eski günlerine geri dönmesini istiyoruz. Hem çiftçinin yararına hem tüccarın yararına hem de devletimizin yararına büyük katkısı oluyordu. Yerköy’deki yaşanan karışıklığın asıl temelinden bir tanesi Yerköy Ticaret Borsası’nın borsacılık misyonunu değil masa başında borsacılık noter misyonu yapmalarından ötürü eza yaşanmaktadır. Yaklaşık 180 bin tonun üzerinde gaye belirlendi. Bu yılki rekolte son 10 yılın en yüksek rekoltesi. Borsa huzurunda satış yapıldığı vakit tüccarların, Ticaret Borsası’na bağlı tacirlerin yahut tüccarların, endüstricinin teminatları var. Çiftçi buğdayını borsa kanalıyla sattığı vakit peşin fiyatı saat 16.00’a kadar çiftçinin parasını ödeme mecburiyeti var. Tek elden fiyatlar belirleniyor, o fiyatın oluşumundan sonra çiftçiye soruluyor, ‘ürünü sattın mı’ diye. Sattım derse borsa aracılığıyla tüccara verdiyse, tüccar ismine tescil yapılıyor, ofise verdiyse ofis ismine yapıyor, özel siloya verildiyse özel silo ismine yapılıyor ve onun parasını ödeme formlarına nazaran mesela borsada alan tüccar parasını saat 16.00’da çiftçiye ödeme mecburiyeti var. Ödememesi halinde borsanın buna yaptırım yetkisi vardır.”
