Kolajen nedir? Eksikliği bedende nelere sebep olur? Destek olarak kullanmak uygun mudur? Kolejini hangi besinlerden sağlayabiliriz? İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Dyt. Derya Fidan, açıkladı.Günümüzde tüketiciler, sıhhat ve hoşluklarını korumak ve oluşan sıkıntılarına tahlil bulmak için ilaç yerine doğal eserlere, işlevsel besinlere ve inançlı besin desteklerine yönelmektedir. İşlevsel besinler, besleyici tesirlerinin yanı sıra bir ya da daha fazla tesirli bileşene bağlı olarak sıhhati kollayıcı, düzeltici yahut hastalık riskini azaltıcı tesire sahip olan besinler olarak tanımlanmaktadır. Günlük tükettiğimiz besin skalasına baktığımızda farkında olmadan birçok işlevsel besin ile zati buluştuğumuzu görmek mümkün. Takviye edici besinler ise bir ya da birden fazla besin öğesi; vitamin, mineral, protein, bitki, botanik, bitkisel kaynaklı hususlar, amino asitler ve gibisi bileşenler ile bunların konsantresi ve/veya ekstraktlarından oluşan ve günlük alım dozu belirlenmiş eserler olarak tanımlanmıştır. Besinlerden günlük almamız gereken ölçüleri tamamlayamadığımızda bunları destek olarak almak ve bedendeki biyo faydalılığını sağlamamız gerekmektedir. İşte tam olarak da bu sebeple, son dönemlerim tanınan tercihi olana kolajen hidrolizatları konuşulmakta ve epey tercih edilmektedir. Kolajen hidrolizatı nedir? Günlük olarak alınmasına gerek var mıdır?Fonksiyonel bir bileşen olan kolajen hidrolizatı, bedende kolajen imalini arttırarak kemik ve cilt sıhhatini düzenleyici besinlerde kullanılan tanınan bir bileşen hale gelmiştir. Kolajen dokulardaki matriks, hücrelerin ortasında bulunan, hücre ortalarını dolduran ve onları destekleyen kompleks bir yapıdır. Ayrıyeten su ve mineralleri meblağ ve doku gerginliğini ayarlar. Kolajen bedenimizdeki proteinlerin yaklaşık yüzde 25’lik kısmını oluşturan, derimizin yüzde 75’lik kısmını meydana getiren değerli bir proteindir. Çoğunlukla deri, tendonlar, iç organlar, kemik, kıkırdak ve bağ dokuda bulunur ve beden tarafından fibroblast hücrelerince doğal yollarla üretilir.Vücutta kolajen kaybı neden olur?Yaşlanma, sigara ve alkol, bedendeki oksijen azlığı, beslenme yetersizlikleri ile güneş ve öteki dış etkenler nedeniyle 20’li yaşların ortalarından itibaren bedende kolajen sentezi azalır. Kolajen kaybı sonucunda deri esnekliğini, parlaklığını ve yumuşaklığını kaybeder, donuklaşır, kırışır ve kahverengi lekeler ve öbür renk değişiklikleri oluşur. Bunun sonucunda deride sarkmalar ve kırışıklıklar meydana gelmektedir. Kolajen sentezinin azalması sonucunda emsal bir durumda, bağ doku ve kıkırdaklar için geçerlidir. Yaşlanma ve öteki nedenlerden dolayı kolajen sentezinin azalmasıyla bağ doku ve kıkırdaklar esnekliğini kaybeder ve osteoporoz başta olmak üzere çeşitli rahatsızlıklar meydana gelir. Değerli bir protein ve amino asit kaynağı olan kolajenin sentezinin azalması ile yaraların geç güzelleşmesi, yorgunluk ve performans düşüklüğü üzere semptomlar da görülmektedir.Kolajen hidrolizatının insan sıhhati üzerine tesirleri nelerdir?Yapılan klinik çalışmalar sonucunda araştırmacılar, hidrolize kolajenin inançlı ve insan sıhhatine olumlu tesirleri olduğunu kanıtlamışlardır. Kolajen hidrolizatının klinik çalışmalar sonucunda kanıtlanan insan sıhhati üzerindeki tesirlerine bakıldığında;
- Yüksek protein içeriğinden ötürü beslenmeyi destekleyici etki
- Saçları kuvvetlendirici ve uzatıcı etki
- Antioksidan etki
- Deride genç görünümü ve esnekliği artırıcı etki
- Derinin su tutma kapasitesini ayarlayıcı etki
- Derideki pürüzsüzlüğü artırıcı etki
- Eklem iltihabını engelleyici etki
- Eklem ağrılarını azaltıcı etki
- Kemik erimesini engelleyici etki
Yapılan klinik çalışmalara nazaran kolajen hidrolizatın olumlu tesirlerinden faydalanmak için sistemli ve günlük önerilen kullanımı eklem, kemik ve cilt sıhhati üzerinde faydalı tesirleri olduğunu, kanda hidroksipirolin konsantrasyonunu artırma tesirleri deneysel datalarla tespit edildiğinden ötürü bu unsurun günlük alım dozu 10 gram olarak önerilmektedir. Genellikte yapılan araştırmalar sonucunda eser formülasyonlarında C vitamini kullanıldığı görülmüştür. Eser formülasyonlarında C vitamini kullanılmasının sebebi, C vitaminin kolajen sentezini desteklemesidir.Kolajen içeren doğal besinler nelerdir?Vücudunuzun kolajen üretme yeteneğini desteklemek istiyorsanız diyet listenize ekleyeceğiniz kolajen içeren besinler ile doğal tahliller üretebilirsiniz. Günlük tüketimde yer alması gereken besinler tamamlandığında dışardan kolajen hidrolizatı olarak ek destek kullanımına gerek olmayabilir.
- Kemik Suyu: Kemik suyu içerdiği glisin, prolin ve arjinin üzere kıymetli amino asit içeriğiyle kusursuz bir kolajen kaynağıdır. Beslenme rutininize vakit zaman kemik suyu eklemeniz, bedeninizde azalan kolajeni yerine koymak için ülkü. Lakin rutinde kemik suyu tüketimi kan kolesterol seviyelerini arttırabileceği için kalp-damar hastalığı yahut kolesterol yüksekliğiyle alakalı rastgele bir hastalığınız varsa, kemik suyu tüketiminden kaçınmanız çok kıymetli.
- Kırmızı, Mor meyve Kümesi: Ahududu, böğürtlen, yaban mersini, kızılcık, çilek, kiraz, siyah üzüm, elma, pancar, kırmızı kapya biber, domates üzere besinler içerdikleri güçlü antioksidanlar sayesinde kolajen üretimini uyarırlar. Güneşin ziyanlı ışınlarının deriye tesirlerini azaltırlar. Sabah kahvaltınızda yahut günlük orta öğünlerinizde tercih edeceğiniz bu küme alternatifleri güçlü bağışıklığın yanı sıra ışıldayan bir cilt sıhhatine da katkı da bulunacaktır.
- Koyu Yeşil Yapraklı Sebzeler: Beslenme listelerimin vazgeçilmezi olan; ıspanak, semizotu, tere, roka ve maydanoz içerdiği C vitamini sayesinde beden kolajenininin üretiminde en büyük destekçi.
- Avokado: Cildinizi hür radikallerin neden olduğu ziyanlardan koruyan ve cilt hücrelerini oksitlenmeden koruyan olağanüstü bir E vitamini ve omega-3 yağ asidi kaynağıdır. Ayrıyeten kolajen üretimini artırır ve cilt kanseri riskini azaltır. Sabah kahvaltınızda alacağınız yarım porsiyon avokado ile güne başlamaya hazır olun.
- Soya Eserleri: Soya, doğal bir bitki hormonu olan jenistein olarak bilinen bir bileşiği içerir. Bu bileşik, kolajen üretimini arttırır. Soyada antioksidanların varlığı da cilt bakımında değerli bir yere sahiptir. Antioksidanlar, hücreye ziyan vermenin ana nedeni olabilecek özgür radikallerin üretimini düzenleyerek cildi korur. Cildi sıkılaştırmak, antioksidanların bir diğer kıymetli yararıdır.
- Süt ve Süt Eserleri: Süt, hayli varlıklı besin kıymetlerine sahip. Alfa hidroksi asit, B, A ve D vitamini, kalsiyum, selenyum, magnezyum, biotin, B12 vitamini ve B6 vitamini içerir. Süt, kolajen üretimini artırır. Cildin elastikiyetinin artmasını sağlar, özgür radikallerle savaşır. Lor peyniri, beyaz peynir, inek sütü üzere eserler yüksek oranda prolin ve lisin içerir. Bu amino asitler, kolajen oluşumunu hızlandırır.
- Sarımsak: Sarımsak ve soğan üzere sülfür içeren besinler bedendeki kolajen üretimini artırır. Doğal antibiyotik kaynağı olmalarının yanı sıra, cilt için kolajen oluşumuna katkı sağlarlar.
Son yıllarda popülerleşen kolajenin fazla tüketiminin; tıpkı vakitte kan kolesterol seviyelerini de artırıp, kalp hastalıklarının önlenmesinde yahut tedavisinde olumsuz tesir yaratabileceği için günlük beslenmenizde yüksek ölçüde tüketiminden kaçınmak gerekir.Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
